Wat te doen bij een asbestbrand

Wat? 

Bij een brand kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen. Zeker als er asbest in het gebouw aanwezig is, is het nodig om voorzichtig te zijn.

Wat moet je doen tijdens of na een asbestbrand? We beantwoorden hier enkele veelgestelde vragen.

Wat is asbest en wanneer is het schadelijk?

Asbest is een natuurlijk gesteente dat vroeger veel gebruikt werd in onder andere bouwmaterialen. Asbest is echter een schadelijke stof en mag daarom niet langer gebruikt worden. 

Het gevaar van een asbestbrand hangt af van de hoeveelheid asbestvezels die vrijkomen en hoelang de blootstelling plaatsvond. De vrije asbestvezels die mogelijk tijdens de brand vrijkwamen, zijn onmiddellijk sterk verdund in de buitenlucht en zelden detecteerbaar. Bij een brand gaat het vaak om een zeer korte blootstelling van enkele uren en is het gevaar dus laag.

Asbeststukjes vormen enkel een risico als ze asbestvezels vrijstellen. Die kunnen in droge omstandigheden opwaaien en ingeademd worden. Bij droog en winderig weer kan je bij een brand dus best jouw ramen en deuren gesloten houden. Bij regen of mist houden beplanting en bodemvocht in de tuin de asbestdeeltjes altijd in sterke mate vast, zodat opwaaiing van asbestvezels dan minimaal is.

Door het breken van asbeststukjes is het ook mogelijk dat asbestvezels vrijkomen. Dit kan je vermijden door contact (belopen, …) met de verontreinigde oppervlaktes te vermijden. Zo riskeer je ook niet om via kledij of schoeisel asbestdeeltjes mee te dragen naar binnen. Reinig je schoenen als je toch even buiten bent geweest.

Praktische vragen na een asbestbrand

Ik vermoed dat er asbeststukjes in mijn tuin, op mijn oprit, ... zijn terechtgekomen. Wat moet/mag ik doen?

Het is steeds mogelijk dat na de opruimingswerken asbesthoudende fragmenten of asbestflinters worden vastgesteld. Als het sporadisch om enkele stukjes gaat, kan je ze zelf vermijden als je op het volgende let:

  • Vertrappel het materiaal niet.
  • Bevochtig het materiaal om vezelverspreiding te vermijden of reinig met natte doeken.
  • Verpak de asbestfragmenten samen met de eventueel gebruikte natte doeken in een afgesloten luchtdichte zak.
  • Bezorg de verpakte asbestfragmenten vervolgens aan het containerpark.

Mogen wij of de huisdieren nog buiten – in de tuin?

Hou je huisdieren binnen. Als je huisdieren, zoals katten, toch buiten laat, spoel dan de pootjes af met water als ze weer naar binnen komen. Laat je hond bij voorkeur elders uit en houd hem aan de leiband.

Asbeststukjes vormen enkel een risico als ze asbestvezels vrijstellen, die in droge omstandigheden kunnen opwaaien en ingeademd worden. Door het breken of belopen van asbeststukjes kunnen potentieel asbestvezels vrijkomen. Dit kan je vermijden door contact (belopen, …) met de verontreinigde oppervlaktes te vermijden. Zo riskeer je ook niet om via kledij of schoeisel asbestdeeltjes mee te dragen naar binnen. Beplanting en bodemvocht in de tuin, zeker bij regen of mist, houden asbestdeeltjes altijd in sterke mate vast zodat opwaaiing van asbestvezels minimaal is. Bij droog en winderig weer kan je in afwachting best jouw ramen en deuren gesloten houden.

Mag ik nog groenten, fruit of eieren uit de tuin eten?

Asbestvezels zijn alleen gevaarlijk als je ze inademt. Er is geen gezondheidsprobleem als je ze inslikt of ze in contact komen met je huid. Het enig dat je moet vermijden, is dat je de asbestdeeltjes (ook via schoenen) mee naar binnen zou nemen waar ze dan eventueel later kunnen opwaaien.

  • Bij twijfel spoel je de groenten of het fruit buiten grondig af met water. 
  • Je mag de eitjes van je kippen eten. Asbestvezels dringen immers niet door de eierschaal. Asbestvezeltjes die mogelijk op de eierschaal kleven, was je weg met water.

Mijn zwembad is verontreinigd, wat kan ik doen?

Dit is vervelend maar vormt absoluut geen risico, aangezien het water verhindert dat asbestvezels kunnen opwaaien. Het ten gronde opruimen van asbestdeeltjes voor een zwembad betekent mogelijk leegzuigen en reiniging van de filters. Als énkel grotere fragmenten hechtgebonden asbestafval worden aangetroffen, kunnen deze eventueel ook manueel met schepnetten worden ingezameld en afsluitbaar verpakt worden voor afvoer naar een containerpark. Maar dit gebeurt best ook door een gespecialiseerde firma.

Mag ik vervuild regenwater gebruiken voor mijn wasmachine, toilet of om te reinigen?

We raden aan om tijdelijk geen gebruik meer te maken van regenwater, maar van leidingwater. Het regenwater kan je wel nog gebruiken voor het doorspoelen van het toilet. Het water houdt de vezels vast, en er is geen direct contact mogelijk. Er is dus ook geen risico op het inademen van vezels.

Wanneer het regenwater van een asbesthoudend dak komt, bestaat er een grote kans dat er asbestvezels meespoelen. Het water dat dan opgevangen wordt, is als het ware gecontamineerd of besmet. Als je het besmet regenwater gebruikt voor de wasmachine, kunnen er zich vezels vasthechten aan jouw kledij. Na de wasbeurt in de droogkast of op het rek worden de vezels verder verspreid. Door propere, besmette kledij aan te trekken kunnen de vezels toch weer opwaaien en ingeademd worden. Het inademen van asbestvezels kan leiden tot gezondheidsrisico’s. We raden daarom aan om voor persoonsgebruik tijdelijk geen gebruik meer te maken van regenwater, maar wel van leidingwater. 

Regenwater gebruiken om te reinigen in en rond je huis is tijdens het reinigen minder gevaarlijk dan erna. Zolang er voldoende water is, kan de vezel moeilijk ontsnappen. Maar na het reinigen treedt er wel een potentieel probleem op. Het water droogt op waardoor de vezels weer kunnen vrijkomen en het blootstellingsrisico groter is. Je huis mag dan wel proper zijn, het ligt vol met schadelijke asbestvezels. Gebruik dus tijdelijk stadswater zolang niet alle mogelijke asbestresten zijn opgeruimd.

Moeten we eventuele schade als particulier of verzekeringsmaatschappij melden of aangeven bij de politie?

De politie kwam uiteraard tussen op het ogenblik dat de brand zich voordeed om de nodige beveiligende ingrepen te doen. Bij de (verzekeringstechnische) afhandeling van de brand is de politie evenwel geen primair betrokken partij. Het is dus niet nodig om je tot de politie te wenden. De politie heeft immers geen wettelijke opdracht qua vaststelling van schade na een calamiteit (brand, overstroming, storm, ... ) met het oog op het afhandelen van verzekeringsdossiers. Ze heeft daar bovendien ook de middelen niet voor. 

Gezondheidsvragen na een asbestbrand

Hoe hoog was mijn blootstelling en hoe groot is de kans dat ik hierdoor kanker krijg?

Bij een eenmalige blootstelling is het risico sowieso verwaarloosbaar. Werknemers die vaak professioneel met asbest werken, dragen omwille van het risico op regelmatige blootstelling wel speciale bescherming. Overal zitten er een beetje asbestvezels in de lucht die we inademen. Die achtergrondconcentratie is maximaal 200 vezels/m3. Dat is gelukkig een lage concentratie, waardoor we ons hier geen zorgen over hoeven te maken. Het inademen van extra vezels moet je wel zoveel mogelijk vermijden.

De kans dat je ziek wordt, stijgt met

  • het aantal keer dat je blootgesteld wordt
  • de duur van de blootstelling
  • de concentratie van de vezels in de lucht.
     

De kans dat je na één blootstelling ziek wordt, blijft echter verwaarloosbaar.

Kan ik mij laten onderzoeken?

Je kan je niet laten testen om te onderzoeken of je asbestvezels hebt ingeademd. Een medisch onderzoek onmiddellijk na een vermoeden van blootstelling heeft dus absoluut géén zin, zeker niet als het om een toevallige of eenmalige blootstelling gaat. Zelfs als je op dat moment in contact kwam met vrije asbestvezels, is de kans immers verwaarloosbaar klein dat je er ziek van wordt. Bovendien is er bij asbest een ‘latentietijd’ van gemiddeld 40 jaar tussen blootstelling en ziekte. Dat wil zeggen dat eventuele ziekteverschijnselen pas vast te stellen zijn gemiddeld 40 jaar na het inademen van vrije asbestvezels. Asbestziekten geven dus nooit ziektetekens of symptomen die op korte termijn na de blootstelling opgespoord kunnen worden.

Bestaat er een behandeling die kan voorkomen dat ik ziek wordt na contact met asbest?

Neen, er bestaan geen behandelingen die voorkomen dat je later mogelijk ziek wordt. Het is wel geweten dat roken en asbest elkaars kankerverwekkend vermogen versterken. Dit betekent dat wanneer je rookt en in contact komt met asbestvezels je een hoger risico loopt om ziek te worden dan wanneer je niet rookt en in contact komt met asbestvezels. Door te stoppen met roken, schakel je dit mogelijk extra risico uit.

Ik moet erg hoesten. Heb ik asbestvezels ingeademd?

Het inademen van asbestvezels veroorzaakt geen hoest. Als je in de rook gestaan hebt, zijn je luchtwegen waarschijnlijk geïrriteerd door de rook en dit kan hoestbuien uitlokken.

Ik ben zwanger. Loop ik of mijn ongeboren kind extra risico?

Als je zwanger bent, loopt je kindje geen extra risico als je asbestvezels inademt. Omdat de vezels niet tot bij het ongeboren kindje raken, is er geen enkel risico voor zijn of haar gezondheid. Natuurlijk is het voor je eigen gezondheid wel aan te raden voorzichtig te zijn.

x
Kan ik je helpen?
Bertje, chatbot van Roeselare. Kan ik je ergens mee helpen?